بعضي خيال مي کنند که مرز موسيقي حلال و حرام، موسيقي سنتي ايراني و موسيقي غير سنتي است؛ نه، اين طوري نيست.

ه گزارش سرویس فرهنگی جام نیوز، امروزه موسيقي يکي از مباحث مهم جامعه ماست، و اختلاف سليقه هاي زيادي که در کشور ما وجود دارد که باعث شده جوانان و بويژه جامعه موسيقي ما در اين خصوص بلاتکليف بمانند. لذا در اين زمينه توجهتون رو به يه پرسش و پاسخ (موسيقي از نگاه رهبري) جلب مي کنيم.

پرسش:

سؤال بنده از حضرتعالي اين است که جداي از جنبه هاي فقهي، نظرتان به طور خاص در مورد قابليت هاي اجتماعي موسيقي به عنوان يک هنر چيست و اين که در جامعه امروزي ما، با مقتضيات امروزي ما، با مقتضيات جوان امروز ما، با نوگرايي هايي که جوان ما، با نوگرايي هايي که جوان ما طالب آن است، فکر مي کنيد موسيقي چه شرايطي بايد داشته باشد؟

جواب:

اين که ما بگوييم موسيقي بهترين راه مقابله با تهاجم فرهنگي است، نه، من به اين معتقد نيستم که موسيقي يک چنين کششي داشته باشد. بهتر است بگويم يکي از راه هاي مبارزه با تهاجم فرهنگي است. بله يکي از راه هاست. البته با شرايطي مي تواند باشد، اما بهترين راهش را اين نمي دانم. ببينيد، در مورد موسيقي دو حرف وجود دارد:

يکي اين که ببينيم اساسا مشخصه هاي موسيقي حلال و حرام چيست؛ و ديگر اين که بياييم: در مصداق، مرزهايي را مشخص کنيم تا به قول شما، جوانان بدانند که اين يکي حرام و اين يکي حلال است. البته اين دومي کار آساني نيست؛ کار دشواري است. که انسان از اين اجراهاي موسيقي هاي گوناگون –موسيقي خارجي، موسيقي ايراني هم با انواع و اقسامش؛ با کلام، بي کلام- بخواهد يکي يکي اينها را مشخص کند؛ اما مشخصه هاي کلي‌يي دارد که آن را مي شود گفت. البته من هم در جاهايي به بعضي از اشخاصي که دست اندرکار بودند، آنچه را که مي توانستم و مي دانسم، گفته ام؛ حالا هم مختصري براي شما عرض مي کنم.

ببينيد، موسيقي اگر انسان را به بيکارگي و ابتذال و بي حالي و واخوردگي از واقعيت هاي زندگي و امثال اينها بکشاند، اين موسيقي، موسيقي حلال نيست؛ موسيقي حرام است. موسيقي اگرچنان چه انسان را از معنويت، از خدا و از ذکر غافل کند، اين موسيقي حرام است. موسيقي اگر انسان را به گناه و شهوتراني تشويق کند، اين موسيقي حرام است، از نظر اسلام اين است. موسيقي اگر اين خصوصيات مضر و موجب حرمت را نداشته باشد، البته آن وقت حرام نيست. اينهايي که را که من گفتم، بعضي از آنها در موسيقي بي کلام و در سازهاست؛ بعضي هم حتي در کلمات است. يعني ممکن است فرضا يک موسيقي ساده بي ضرري را اجرا کنند، ليکن شعري که در اين موسيقي خوانده مي شود، شعر گمراه کننده اي باشد؛ شعر تشويق کننده به بي بند و باري، به ولنگاري، به شهوتراني، به غفلت و اين طور چيزها باشد؛ آن وقت حرام مي شود.

بنابراين، آن چيزي که شاخص حرمت و حليت در موسيقي است و نظر شريف امام هم در اواخر حيات مبارکشان – که آن نظريه را در باب موسيقي دادند – به همين مطلب بود، اين است. موسيقي لهوي داريم ممکن است موسيقي – به اصطلاح فقهي اش – موسيقي لهوي باشد. «لهو» يعني غفلت، يعني دور شدن از ذکر خدا، دور شدن از معنويت؛ دور شدن از واقعيت هاي زندگي؛ دور شدن از کار و تلاش و فرو غلتيدن در ابتذال و بي بند و باري. اين موسيقي مي شود حرام. اگر اين با کيفيت اجرا حاصل بشود، اگر با کلام حاصل بشود؛ فرقي نمي کند. شما مي گوييد زبان بين المللي. آن موسيقي اي که به قول خود شما مرزها را در نورديده و در جاهايي پخش شده، آيا اين لزوما موسيقي خوبي است؟ صرف اين که يک موسيقي از مرز فلان کشور خارج شد و توانست به مثلا کشورهاي مختلف برود و يک عده طرفدار پيدا کند، مگر دليل خوب بودن موسيقي است؟ نه، به هيچ وجه. ممکن است يک موسيقي اي باشد که به شهوتراني و تحرکات و نشاط هاي شهوي جواني تحريک مي کند؛ طبيعي است که يک مشت جواني که غفلت زده هستند، از اين موسيقي خوششان مي آيد. هر جايي که در دنيا دستشان به اين نوار بيفتد، از آن نوار استفاده مي کنند. اين دليل خوب بودن موسيقي نيست. من نمي توانم به طور مطلق بگويم که موسيقي اصيل ايراني موسيقي حلال است؛ نه، اين طور نيست.

بعضي خيال مي کنند که مرز موسيقي حلال و حرام، موسيقي سنتي ايراني و موسيقي غير سنتي است؛ نه، اين طوري نيست.

آن موسيقي اي که مناديان دين و شرع هميشه در دوره هاي گذشته با آن مقابله مي کردند و مي گفتند حرام است، همان موسيقي سنتي ايراني خودمان است که به شکل حرامي در دربارهاي سلاطين، در نزد افراد بي بند و بار،‌در نزد افرادي که به شهوات تمايل داشتند و خوض در هشویات مي کردند اجرا مي شده؛ اين همان موسيقي حرام است.

بنابراين، مرز موسيقي حرام و حلال، عبارت از ايراني بودن، سنتي بودن، قديمي بودن، کلاسيک بودن، غربي بودن يا شرقي بودن نيست؛ «مرز» آن چيزي است که من عرض کردم.

اين ملاک را مي شود به دست شما بدهيم، اما اين که ايا اين نوار جزو کدام هاست اين را من نمي توانم مشخص کنم. البته الآن دستگاه هايي هستند که دارند مميزي مي کنند؛ اما من خيلي هم اطمينان ندارم که اين مميزي ها صد در صد درست باشد. گاهي مي آيند به ما مي گويند که يک نوار بسيار بد يا مبتذلي را دارند به صورت مجاز پخش مي کنند؛ گاهي هم ممکن است عکس اين اتفاق بيفتد. من الآن نمي دانم واقعا اين مميزي ها چه قدر از روي واقع بيني و ضابطه مندي انجام مي گيرد؛ اما آن چيزي که من مي توانم به شما – به عنوان يک جوان خوب و به عنوان کسي که مثل فرزندان خودم هستيد – به عنوان نصيحت و نظر خودم بگويم، اين است که عرض کردم. به نظرم مي رسد که موسيقي مي تواند گمراه کننده باشد، مي تواند انسان را به شهوات دچار کند، مي تواند انسان را غرق در ابتذال و فساد و پستي کند، مي تواند هم اين نباشد و مي تواند عکس اين باشد؛ مرز حلال و حرام اين جاست.

من اميدوارم که شما جوانان با اين زاد و تقوا بتوانيد وارد ميدان بشويد و توليدهايي داشته باشيد که به معناي حقيقي کلمه هم خصوصيات موسيقي خوب و بليغ را داشته باشد و به معناي حقيق تأثيرگذار مثبت باشد و حقيقتا جوانان و روح ها را، به صفا و به معنويت و به حقيقت رهنمون کند.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: